De menstruatiecyclus bereidt het lichaam voor op een menstruatie of een zwangerschap. Het is een natuurlijk ritme dat veel vrouwen en mensen met een vagina het grootste deel van hun leven ervaren. Het begint tijdens de puberteit met de menarche (de eerste menstruatie) en herhaalt zich op cyclische wijze tot de menopauze, waarin de menstruatie stopt. De menstruatiecyclus duurt meestal 28 dagen, maar dit kan verschillen van persoon tot persoon en kan ook veranderen in de loop van het leven.
Tijdens je menstruatiecyclus maakt je lichaam hormonale schommelingen en veranderingen door die je lichaam en je stemming kunnen beïnvloeden. De menstruatiecyclus kent vier verschillende fasen: de menstruatiefase, folliculaire fase, ovulatie fase en luteale fase – en hier kom te weten wat elk van deze fasen betekent.
Menstruatie
Dagen ≈ 1-7
De eerste fase van de menstruatiecyclus is waarschijnlijk de fase die je het beste kent, omdat het bijna onmogelijk is om het belangrijkste teken te negeren: bloedverlies uit je vagina. Tijdens de menstruatiefase wordt het baarmoederslijmvlies dat zich in je baarmoeder heeft opgehoopt, afgevoerd in de vorm van een menstruatie. Menstruatiebloed is een mengsel van baarmoederslijmvlies, slijm en een kleine hoeveelheid bloed.
Hormonen
De niveaus voor progesteron en oestrogeen zijn op hun laagst.
Hoe je je kunt voelen
De premenstruele symptomen (PMS) zullen afnemen of verdwijnen, maar het is heel normaal dat je je moe voelt en last hebt van krampen. In deze periode kun je merken dat je lichaamstemperatuur hoger is en dat je huid gevoeliger is dan normaal.
Folliculaire fase
Dagen ≈ 1-14
De tweede fase van de menstruatiecyclus is de folliculaire fase, die begint op de eerste dag van de menstruatie en ongeveer 2 weken duurt. Het wordt de folliculaire fase genoemd omdat er zich follikels beginnen te ontwikkelen op het oppervlak van de eierstok. Dit zijn kleine bobbeltjes die een onrijpe eicel bevatten. Uiteindelijk zal één follikel dominant worden en een rijpe eicel vrijgeven. Na een week in de folliculaire fase begint het baarmoederslijmvlies dikker te worden ter voorbereiding op een mogelijke zwangerschap.
Hormonen
Oestrogeen en het follikelstimulerend hormoon (FSH) stijgen.
Hoe je je kunt voelen
Tijdens de folliculaire fase is je huid zuiver en heb je geen last van de hormonale gevolgen van PMS, wat altijd een opluchting is.
Ovulatie
Dag ≈ 14
Fase drie van de menstruatiecyclus is de ovulatiefase. Tijdens deze fase verlaat een rijpe eicel de dominante follikel en reist door de eileider naar de baarmoeder – dit wordt ook wel de ovulatie genoemd. Dit is het moment waarop je het meest vruchtbaar bent, wat goed is om te weten als je probeert zwanger te worden (of niet).
Hormonen
Je oestrogeenniveau is op zijn hoogtepunt. Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) komt vrij, en dit stimuleert de afgifte van andere hormonen: luteïniserend hormoon (LH) en het follikelstimulerend hormoon (FSH) komen vrij. Daarnaast zorgt de toename van LH ook voor een toename van testosteron.
Hoe je je kunt voelen
In deze fase voel je je meestal heel goed en gewoon jezelf. Je zelfvertrouwen is groot, je hebt meer energie en vaak meer zin in seks.
Luteale fase
Dagen ≈ 14- 28
De laatste fase van de menstruatiecyclus is de luteale fase. De follikel waaruit de eicel is vrijgekomen, blijft op het oppervlak van de eierstok liggen en verandert in een structuur die het corpus luteum wordt genoemd. Dit is een hormoonafgevende structuur die uiteindelijk uiteenvalt als de eicel niet bevrucht wordt. Als de eicel wel bevrucht wordt, zorgen de hormonen voor een goede basis voor een zwangerschap.
Hormonen
De niveaus van progesteron en oestrogeen stijgen dankzij het corpus luteum. Maar als rond het midden van de luteale fase de eicel niet bevrucht wordt, dalen beide hormonen sterk en wordt de menstruatie op gang gebracht.
Hoe je je kunt voelen
Helaas zijn de premenstruele symptomen tijdens deze fase het sterkst, dus bereid je voor op stemmingswisselingen en een opgeblazen gevoel! Je kunt ook andere symptomen ervaren zoals gevoelige borsten en een vettige huid. Maar iedereen is anders – terwijl sommigen heel erge PMS-symptomen ervaren, hebben anderen misschien helemaal nergens last van.
Hoe weet je in welke fase van je cyclus je zit?
Als je wilt weten in welke fase van je menstruatiecyclus je zit, kan een app om je menstruatiecyclus te volgen je helpen om de verschillende fasen te identificeren. Soms kan het ook handig zijn om je dagelijkse leven te plannen aan de hand van de pieken en dalen van je cyclus. Het bijhouden van je stemming, veranderingen in vaginale afscheiding of zelfs het controleren van je lichaamstemperatuur kan allemaal helpen om uit te zoeken waar je bent in je menstruatiecyclus.
Dit is vooral handig als je je menstruatie bijhoudt om gezondheidsredenen of als je probeert zwanger te worden – of als je gewoon je lichaam beter wilt begrijpen.
Als je op zoek bent naar maandverband of tampons zonder plastic om je door je menstruatiefase heen te helpen, bekijk dan zeker eens deze menstruatieproducten!
Misschien ook interessant voor je …
